They are ill discoverers that think there is no land, when they can see nothing but the sea.
- Sir Francis Bacon.

Wednesday, February 10, 2010

Το Kακό Νο 2: Σαϊγκόν
(...και εγένετο θανατικόν μέγα)


Theodor Severin Kittelsen, Musstad (Η πόλη των ποντικιών) 1894


I've looked into the heart of darkness
Where the blood-red journey ends

When you've faced the heart of darkness

Even your soul begins to bend

For a week I have been waiting
Still I am only in Saigon

The walls move in a little closer

I feel the jungle call me on


Every minute I get weaker
While in the jungle THEY grow strong

What I wanted was a mission

And for my sins they gave me one...

(Iron Maiden, The Edge of Darkness [Bayley, Gers, Harris], The X-Factor LP)


Η ζέστη είναι αποπνικτική κάτω απο τις πυκνές φυλλωσιές των δέντρων. Η υγρασία κάνει τα ρούχα να κολλάνε επάνω μου. Το βουητό των κουνουπιών με τρελαίνει.

Περιμένω όμως καρτερικά, γιατί έχω έναν ευγενή σκοπό.

Τον διακρίνω μέσα απο τα χορτάρια, κοιτάζω μέσα στα μαύρα του μάτια που είναι σαν μικροσκοπικές χάντρες απο το πιο βαθύ σκοτάδι και τραβάω τη σκανδάλη. Οι τελευταίοι του σπασμοί είναι γεμάτοι αγωνία.

Πλησιάζω. Όχι για να δώσω τη χαριστική βολή. Δεν του αξίζει κάτι τέτοιο. Πλησιάζω για να δώ το θάνατο στα μάτια του. Πλησιάζω για μπορέσει να δεί ποιός έστειλε τη μάυρη του ψυχή στην κόλαση. Για να μπορέσει να ουρλιάξει το όνομά μου και να το πεί και σε όλους τους άλλους του είδους του που πέθαναν πιο απόμερα και δεν πρόλαβαν να μάθουν ποτέ ποιός τους έστειλε στις φωτιές της Αβύσσου.

Eröffne den feurigen Abgrund, o Hölle
Zertrümmre, verderbe, verschlinge, zerschelle
Mit plötzlicher Wut
Den falschen Verräter, das mördrische Blut!


[Άνοιξε τη φλεγόμενη Άβυσσο, ω Κόλαση
Κατάστρεψε, ισοπέδωσε, καταβρόχθισε, κατακερμάτισε

με ξαφνική Οργή
τον ψεύτη Προδότη, τη δολοφονική σπορά!]

Johann Sebastian Bach - Matthäuspassion. BWV 244 Στίχοι: Picander (Christian Friedrich Henrici)


Αίμα τρέχει απο το στόμα του και μιαίνει το βαρύ απο την υγρασία χώμα, ο ροδαλός αφρός που αναβλύζει απο τα ρουθούνια του μένει ακίνητος.



"Saigon Execution" photo: Edward Adams, 1968



Κάνω μια μικρή χαρακιά στο κοντάκι του όπλου μου και αλλάζω θέση στο καρτέρι.

Είμαι μόλις δεκατριών, αλλά έχω αφήσει πολύ πίσω μου οποιοδήποτε αίσθημα οίκτου ή ελέους. Ξέρω πολύ καλά ότι παραμονεύουν μέσα στα βρωμερά τους λαγούμια, κινούνται μέσα στα χορτάρια και τις φυλλωσιές και δεν θα σταματήσω αν δεν τους εξοντώσω.

.......................


"Μια ημέρα, ενώ περπατούσε στους κήπους της, η όμορφη Πριγκήπισσα του μεγάλου Ασαφ-Χαν του Παντζάμπ είδε έναν αρουραίο να παραπατά σαν μεθυσμένος.

"Πετάξτε τον στη γάτα" διέταξε τους υπηρέτες της.

Ένας υπηρέτης σήκωσε τον αρουραίο που παρέπαιε και τον πέταξε στη γάτα. Η γάτα όρμηξε στον αρουραίο, όμως αμέσως τον παράτησε και το έβαλε στα πόδια.


Μερικές μέρες μετά η γάτα βρέθηκε νεκρή έξω απο το υπνοδωμάτιο της Πριγκήπισσας.
Την επόμενη ημέρα πέθανε ο υπηρέτης που είχε πιάσει τον αρουραίο.

Μέσα σε λίγες μέρες είχαν πεθάνει όλοι στο νοικοκυριό της Πριγκήπισσας, μέχρι που έμεινε η Πριγκήπισσα μόνη."

(Θρύλος του Παντζάμπ)


H Yersinia pestis, μικρόβιο που επιζωοτεί στα άγρια τρωκτικά, μπορεί να περάσει μέσω των ψύλλων στους αρουραίους που ζουν κοντά στον πολιτισμό, αν μια οικολογική καταστροφή φέρει σε επαφή τους δύο πληθυσμούς.

Οι αρουραίοι πεθαίνουν. Κατά χιλιάδες. Και μετά οι ψύλλοι εγκαταλείπουν τα ψυχρά τους πτώματα και γεμίζουν τα σπίτια, σε πόλεις και χωριά. H Yersinia pestis, απο τις άγριες μαρμότες της σιβηρικής στέππας φτάνει στον άνθρωπο. Η Yersinia pestis προκαλεί τη βουβωνική πανώλη.

" Ἡ πανώλη (λοιμός, σκορδοῦλα, θανατικόν) εἶναι μια πυρετώδης, ἐξανθηματική, κολλητική , ὀξυτάτη, κακοηθεστάτη, χαρακτῆρος φλεγμονοαδυναμικοσηπτικοῦ ἀρρωστία, ἧτις γεννᾶται ἀπὸ κύριον μίασμα και προσβάλλει μόνον τον ἀνθρώπινον ὀργανισμὸν"

Πετράκης Κ. Ηπίτης, Λοιμολογία ή περί της πανώλης, προφυλάξεως και εξολοθρεύσεως αυτής. Wien, 1816


Απο τον καιρό του Ιουστινιανού εώς τις ημέρες μας στην Ινδία, το Κακό σκορπά το θάνατο.


Totentanz scene, Ingmar Bergman, Det sjunde inseglet, 1957


"...γέγονε θανατικόν μέγα και εξαἷσιον..."

("Πατριαρχική Κωνσταντινουπόλεως Ιστορία": Historia Politica et Patriarchica Constantinopoleos, Editio Emendatior et Copiosior , Corpus Scriptorum Historiae Byz
antinae, ed. Immanuel Bekker , Bonn, 1849)


...




"Ψόφιοι αρουραίοι στην ανατολή, ψόφιοι αρουραίοι στη δύση!

Οι άνθρωποι γκρεμίζονται σαν... τείχη....

Κανείς δεν τολμά να μοιρολογήσει πάνω απο τους νεκρούς...

Ο ερχομός του διαβολεμένου λοιμού
Κάνει τη λάμπα άξαφνα να σιγοσβήνει Και μετά σβήνει εντελώς Αφήνοντας ανθρώπους, πνεύματα και πτώματα μέσα στο σκοτεινό δωμάτιο"

(Σι Ταο-ναν, Κινέζος ποιητής 13ος αιώνας)


................................


Έχω ορκιστεί ότι θα απαλλάξω τον κόσμο απο το Κακό.


In Hameln fochten Mäus und Ratzen
Bei hellem Tage mit den Katzen,

Es war viel Noth, der Rath bedacht,

Wie andre Kunst zuweg gebracht.


Da fand sich ein der Wundermann,

Mit bunten Kleidern angethan,

Pfif Ratz und Mäus zusamm ohn Zahl,
Ersäuft sie in der Weser all.


[Στο Hamelin ποντίκια κι αρουραίοι
πολεμούσαν με τις γάτες μέρα μεσημέρι
Ήταν μεγάλο το κακό, το Συμβούλιο έκρινε,

ενώσω ένα άλλο Τέχνασμα ήταν καθ'οδόν.


Βρέθηκε ένας θαυματοποιός
Ντυμένος με παρδαλά ρούχα

Μάζεψε με τον αυλό του αναρίθμητους αρουραίους και ποντίκια

και τα έπνιξε όλα στον Weser]


(Achim Freiherr von Arnim και Clemens Brentano, Der Rattenfänger von Hameln. Απο το Des Knaben Wunderhorn. Alte deutsche Lieder. Heidelberg, 1806)


Αγναντεύω τους ευλογημένους Κρητικούς λόφους, κατάφυτους με ελαιόδεντρα μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι. Είναι σούρουπο και το τοπίο φωτίζεται απο έναν ήλιο που δεν βρίσκεται πια πάνω απο τον ορίζοντα - βλέπω τις τελευταίες του ακτίδες που ξεκίνησαν το ταξίδι τους 8 λεπτά πριν φτάσουν στη Γή.

Πλησιάζει η ώρα του Κακού.

Την παρουσία του μου την αναγγέλει ο μεταλικός ήχος της φάκας. Παγιδευμένο μέσα στο κλουβί βλέπω το Κακό.

Τα επιχειρήματα διάφορα. Να το περιλούσουμε με βενζίνη και να το κάψουμε. Ενδιαφέρον αλλά ελάχιστα διδακτικό. Να το στραγγαλίσουμε με ένα ξύλο περασμένο μέσα απο τα σίδερα της φάκας. Υπερβολικά φιλεύσπλαχνο. Το μεγαλύτερο όνειδος, απο τη μητέρα μου, η οποία ντροπιάζει την ανελέητη Κρητική παράδοση : Να το αφήσουμε ελεύθερο...

Αηδιασμένος απο την αφέλειά τους, γεμίζω έναν κουβά νερό. Με ένα ξύλο κρατώ τη φάκα βυθισμένη.

Άριστος κολυμβητής, για περισσότερο απο ένα λεπτό παλεύει να βρεί ένα άνοιγμα στα σίδερα της φάκας. Μετά ησυχάζει, με κοιτάζει στα μάτια. Ζυγίζει την τελευταία του ευκαιρία: να προσποιηθεί ότι έιναι νεκρός. Δεν του τη δίνω. Πάιζω μαζί του. Απολαμβάνω κάθε δευτερόλεπτο της αγωνίας του. Τη χρονομετρώ.

Αργεί να τελειώσει. Τέτοιοι αντίπαλοι με γεμίζουν δέος. Πνιγμένος, παίρνει τη δικαιωματική του θέση στα σκουπίδια.



Dr. Josef Mengele, SS-Arzt στο KZ Auschwitz, με στολή Hauptsturmführer. (1943)

....


Πρέπει να είναι κανείς πολύ σχολαστικός. Δεν πρόκειται για έντομα χωρίς μυαλό. Στα μάτια τους λαμπυρίζει η νοημοσύνη της Αβύσσου, έτοιμη να καταπιεί οτιδήποτε είναι υγιές και όμορφο. Να ξέρετε ότι το Δηλητήριο δεν πρέπει να ακουμπάει σε ανθρώπινο δέρμα, μυρίζουν τον άνθρωπο. Και απεχθάνονται το λάτεξ. Χρειάζονται πλαστικά γάντια όταν χειρίζεται κανείς το Δηλητήριο.


Αδιάψευστος μάρτυρας της αποτελεσματικότητάς μου, τα κουφάρια που αφήνω πίσω μου όταν φεύγω απο την επαρχία. Γιατί στην πόλη δεν με πλησιάζουν. Και δεν τους πλησιάζω κι εγώ. Στο χθόνιο βασίλειό τους, τα ατελείωτα χιλιόμετρα υπονόμων, δύναμη θα είχε μόνο ο Αυλός του Αυλητή.


Im Jahr 1284 na Christi gebort
tho Hameln worden uthgevort

hundert und dreißig Kinder dasülvest geborn

dorch einen Piper under den Köppen verlorn.


[Το έτος 1284 απο τότε που γεννήθηκε ο Χριστός
απο το Hameln απήχθησαν

εκατό και τριάντα παιδιά που γεννήθηκαν εκεί

απο έναν Αυλητή στο Poppenberg εξαφανίστηκαν]


Jacob und Wilhelm Grimm, no. 244: "Die Kinder zu Hameln," Deutsche Sagen (Berlin: In der Nicolaischen Buchhandlung, 1816)



ΥΓ : Το Des Knaben Wunderhorn (Το Μαγικό Κέρας της Νιότης) είναι μια απο τις πιο σημαντικές συλλογές ποιημάτων και τραγουδιών του γερμανικού φολκλόρ, απο τον Achim von Arnim και τον Clemens Brentano. (Οι οποίοι έγιναν συγγενείς, όταν η αδερφή του Brentano, η Elisabeth, παντρεύτηκε τον Achim von Arnim και αργότερα έγινε πιό διάσημη κι απο τους δύο ως Bettina von Arnim για την οποία είχα μιλήσει ακροθιγώς εδώ ) Ευχαριστώ την καλή μου φίλη Βίκυ ("το Amandel") για τη βοήθειά της σε κάποιο σημείο στη μετάφραση του αποσπάσματος του Μαγεμένου Αυλητή που χρησιμοποιώ :)

ΥΓ2 : Ευχαριστίες και στο νορβηγομαθή Ασμοδαίο εξ Ελατειας για τη διόρθωση στον τίτλο του έργου του Kittelsen με την παλαιότερη χρήση της λέξης stad (πόλη)


.